Ενσυναίσθηση

Εν μέσω καύσωνα, τι τα θες κι εσύ και τα πιάνεις τα συναισθηματικά – ψυχολογικά και τα συναφή θέματα, τώρα;

Θα έλεγε κάποιος και θα είχε και δίκιο, από μεριάς του πάντα.

Όμως εδώ έγκειται και το beef (που λέει και η νεολαία) της υπόθεσης.

Δηλαδή, αν κοιτάει ο καθένας ένα πρόβλημα από τη δική του οπτική γωνία ή προσπαθεί να μπει ‘στα παπούτσια του άλλου’.

Συχνά μπερδεύουμε τη συμπάθεια με την ενσυναίσθηση, με την έννοια ότι προσπαθούμε να παρηγορήσουμε μία κατάσταση, συγκρίνοντάς τη με μία παρόμοια δική μας, ή κάποιου τρίτου, αντί να δούμε κατάματα και με ειλικρίνεια το πρόβλημα του άλλου.

Δεν θα μπορούσα να το περιγράψω καλύτερα από μία εικόνα που βρήκα στο διαδίκτυο και είναι η εξής (από το blog του TheMedicPortal, το link κάτω από την εικόνα):

Το μακροσκελές και αναλυτικότατο άρθρο, που δεν θα μπω στη διαδικασία να παραθέσω ολόκληρο, αναλύει ακριβώς τη διαφορά των δύο καταστάσεων που μπορεί να μπει σε πίνακα ωραιότατα (με κάποια δικά μου στοιχεία):

Ενσυναίσθηση	Συμπάθεια
Από το συναισθάνομαι	Από το συμπάσχω
Αντίθετη έννοια: Εμπάθεια	Αντίθετη έννοια: Αντιπάθεια
Ενεργητική	Παθητική
Μπαίνω στα παπούτσια και στο πρόβλημα του άλλου	Νιώθω άσχημα για κάποιον ή κάποια κατάσταση αλλά από τη δική μου μεριά
Καταλαβαίνω τη ρίζα του προβλήματος και προσφέρω παρηγοριά και λύσεις, αν υπάρχουν	Συγκρίνω πρόσωπα και καταστάσεις με την κλασική ατάκα ‘υπάρχουν και χειρότερα’

Όπως μπορείτε να καταλάβετε πίσω από τις λέξεις κρύβεται ο Αλέξης και η ομορφιά τους είναι αδιαμφισβήτητη.

Δεν πρόκειται για 2 ανταγωνιστικές καταστάσεις, κάθε άλλο, μπορούν μάλιστα να συνυπάρχουν υπό συγκεκριμένες συνθήκες, όπως και οι αντίθετές τους.

Απλά η ενσυναίσθηση σε σχέση με τη συμπάθεια έχει αυτό τον ενεργητικό χαρακτήρα που, κατά τη γνώμη μου, είναι σίγουρα πιο ενεργειακά κοστοβόρος, δηλαδή θέλει περισσότερη δουλίτσα και προσπάθεια, αλλά από την άλλη το αποτέλεσμα είναι σίγουρα πιο αποδοτικό.

Ίσως μάλιστα με τη συμπάθεια να μην υπάρξει και κανένα αποτέλεσμα στην τελική, αφού με το κούνημα του κεφαλιού και το ‘υπάρχουν και χειρότερα’ τελειώνει αναγκαστικά μία κουβέντα, πολύ απλά γιατί δεν έχει που αλλού να πάει!

Μπορεί βέβαια να είναι και κάποιου είδους αυτοπροστασία όλο αυτό με την παραπάνω ατάκα, με την έννοια ότι αυτές οι δύσκολες συζητήσεις, δύσκολα πιάνονται και συνεχίζουν. Όμως από τη μεριά του δέκτη σίγουρα δεν είναι αυτό που ζητάει, μιας και είναι γνωστό ότι υπάρχουν και χειρότερα πάντα σχεδόν, μόνο που αυτό ελάχιστα, αν όχι καθόλου, προσφέρει ανακούφιση.

Άσε που αν δεν συνεχίσεις μια συζήτηση, όχι μόνο δεν βοηθάς αλλά μπορεί στο τέλος τέλος να μη βοηθηθείς κιόλας από την κατάληξη, η οποία μπορεί να σε εκπλήξει ευχάριστα, ή απλά να τελειώσει πιο γρήγορα από ότι περίμενες.

Το να προσπαθούμε βέβαια συνέχεια να μπαίνουμε στη θέση του άλλου μπορεί να έχει και την αρνητική πλευρά του και ένα σοβαρό αντίκτυπο σε μας τελικά, αν παίρνουμε όλα τα προβλήματα των άλλων επ’ ώμου, που λένε.

Κι αυτό γιατί όσο περνάνε τα χρόνια τα προβλήματα γίνονται όλο και περισσότερα για όλους και είναι δύσκολο να έχουμε να διαχειριστούμε ταυτόχρονα τα δικά μας και όλων των άλλων, έτσι;

Κανείς (που ξέρω τουλάχιστον στην παρούσα φάση) δεν είναι τόσο carefree που να μπορείς να ‘ξεφορτώσεις’ επάνω του με άνεση και χωρίς τύψεις ότι θα τον φάει το μαράζι με τα προβλήματά σου.

Διότι είναι και οι τύψεις μέσα στο παιχνίδι, αν αποφασίσεις να πάρεις αυτό το δρόμο, όπως και οι τύψεις είναι στο παιχνίδι αν πάρεις το δρόμο της απλής συμπάθειας.

Γιατί μπορεί να νιώθεις τύψεις που δεν κάνεις αρκετά για τον άλλον, ή δεν προσπαθείς αρκετά ή οτιδήποτε…το κεφάλαιο τύψεις είναι τεράστιο από μόνο του, και δεν θα το καλύψουμε.

Καλά, πολλά δεν θα καλύψουμε, το κεφάλαιο της ενσυναίσθησης και της συμπάθειας είναι επίσης πολύ μεγάλο και, πραγματικά, αν και κάθομαι κυριολεκτικά κάτω από Air Condition, δεν μπορώ να σκέφτομαι με τόση ζέστη ακόμη παραπέρα και για κάθε περίπτωση της περίπτωσης.

Σαν αναλογία όμως, μου ήρθε τώρα και μία συμβουλή στο μυαλό, από κάποιο παιδαγωγικό μάθημα του ΕΜΠ, κάποτε στο Τέξας.

Έλεγε ότι, βάσει ερευνών, για τα παιδιά το καλύτερο πράγμα είναι η επιβράβευση (ΟΚ, λογικό), το χειρότερο είναι η αδιαφορία και το δεύτερο καλύτερο είναι η τιμωρία.

Όσο κι αν φαίνεται δηλαδή παράδοξο, καλύτερα να τιμωρήσεις το παιδί και να έχεις δείξει κάποιο στοιχειώδες ενδιαφέρον, παρά να το αφήσεις στη μοίρα του.

Έτσι, μπορούμε ίσως να πούμε αντίστοιχα, ότι αν το καλύτερο σε περίπτωση που σε χρειάζεται κάποιος είναι η ενσυναίσθηση, το χειρότερο είναι η αδιαφορία και στο ενδιάμεσο βρίσκεται η συμπάθεια.

Συμπαθάτε με λοιπόν, αν δεν μπορείτε να με καταλάβετε, για το μακροσκελές και ‘βαρύ’ post, αλλά είναι το 40^ο μου σε αυτή την κατηγορία (σε όλες τις άλλες τα πιάσαμε τα 40), είναι που σε λίγο θα πιάσουν τα posts την ηλικία μου, κάτι ο παρατεταμένος καύσωνας των 40^οC, κάτι τα summertime blues κάτι το ένα, κάτι το άλλο…τι να πεις και τι να κανς, να κάτς να σκάσς;

Υ.Γ. Υπάρχει και ένα τραγουδάκι που λέγεται ‘To Forgive is to Suffer’ που πάντα μου έρχεται στο μυαλό μαζί με τις παραπάνω σκέψεις…βρε λες να ισχύει και να την δούμε αλλιώς τελικά;